Komisja Europejska 16 grudnia 2022 r. zatwierdziła dyrektywę w sprawie raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (dalej: dyrektywa CSRD), która nakłada na firmy obowiązek składania corocznych sprawozdań.
Począwszy od 2024 r. obowiązkowa sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju obejmie duże jednostki zainteresowania publicznego, w kolejnym roku pierwsze raporty przedstawią pozostałe duże jednostki, natomiast małe i średnie spółki giełdowe złożą pierwsze raporty za rok obrotowy 2026.
Kogo czekają zmiany związane ze sprawozdawczością? Jakie organizacje muszą bliżej poznać wymogi związane z dyrektywą CSRD? Jak się przygotować do jej wymagań i na co zwrócić szczególną uwagę? Zapraszamy do lektury artykułu!
W ostatnich latach niewątpliwie zauważalny jest znaczny wzrost firm wprowadzających działania, które przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju i zmniejszenia wpływu ich działalności na klimat. Chociaż wielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę ze swojej kluczowej roli w walce ze zmianami klimatycznymi oraz obowiązkach w tym obszarze, Komisja Europejska chce dać im dodatkowe wsparcie, przyspieszając transformację ekologiczną.
W związku z tym powstała dyrektywa dotycząca sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, która została wprowadzona do unijnego systemu prawnego, a od 2024 r. zastąpi dotychczasową dyrektywę w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (NFRD) 2014/95/UE.
W konsekwencji nowy obowiązek raportowania w państwach członkowskich obejmie około 49 000 spółek, w porównaniu z obecnym poziomem w liczbie około 11 600 firm. Ostatecznie, w 2027 r. ustawa ta bezpośrednio obejmie ponad 3500 przedsiębiorstw w Polsce. Dyrektywa CSRD w pośredni sposób wpłynie również na sektor małych i średnich przedsiębiorstw, które pod wpływem dużych przedsiębiorstw będą zobligowane do udzielania dokładnych informacji dotyczących pochodzenia oraz śladu węglowego swoich produktów.
Priorytetem dyrektywy CSRD jest poszerzenie obecnych wymagań dyrektywy NFRD, aby wspierać główny cel Europejskiego Zielonego Ładu (ang. European Green Deal), czyli osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Nowa dyrektywa nakłada na duże firmy oraz spółki notowane na giełdach obowiązek raportowania w zakresie działań dotyczących zrównoważonego rozwoju, które mają wpływ na środowisko, społeczeństwo i zarządzanie korporacyjne (kryteria ESG – ang. environmental, social, and corporate governance), zgodnie z nowymi wytycznymi, takimi jak taksonomia UE i rozporządzenie dotyczące ujawniania informacji o zrównoważonym finansowaniu (SFDR), 2019/2088/UE.
Jednym z celów dyrektywy CSRD jest harmonizacja raportowania zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej. Jej głównym elementem są Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego (ESRS), które określają wymagania oraz szczegółowe informacje, które muszą być uwzględnione w raportach zgodnych z CSRD. Standardy te wciąż są rozwijane, ale według ostatniego projektu (opublikowanego w listopadzie 2022 r.) standardy są podzielone na 4 tematy, 12 standardów i 82 wymagania dotyczące ujawnienia informacji.
Tematy ujawnienia informacji dla każdej organizacji będą składać się z tych obowiązkowych oraz tych, które zostaną zidentyfikowane poprzez ocenę istotności. Wspólna struktura zapewnia porównywalność informacji zawartych w raportach i pomaga zapobiegać zjawisku pseudoekologicznego marketingu (ang. greenwashing).
Dyrektywa CSRD dotyczy wszystkich dużych firm i notowanych na giełdzie spółek (z wyjątkiem notowanych mikroprzedsiębiorstw). Definicja „dużej firmy” według dyrektywy CSRD różni się od definicji według NFRD i wymaga spełnienia co najmniej dwóch z trzech progów w poprzednim roku finansowym organizacji, to jest:
Co ważne, wielkość firmy musi uwzględniać także spółki nadrzędne, zależne i partnerskie.
Podstawą raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju zgodnie z dyrektywą CSRD jest zasada podwójnej materialności, która wymaga od przedsiębiorstw ujawnienia, jak czynniki zewnętrzne wpływają na działalność przedsiębiorstwa (wpływ wewnętrzny), a także jak działalność przedsiębiorstwa wpływa na ludzi, społeczeństwo i środowisko (wpływ zewnętrzny).
Lista tematów podlegających ujawnieniu jest stosunkowo szeroka i obejmuje m.in. takie zagadnienia jak:
Zgodnie z obecnymi planami opublikowane informacje będą podlegać obowiązkowemu (ograniczonemu) zapewnieniu wiarygodności.
Na początku obowiązkowe raportowanie obejmie duże przedsiębiorstwa zdefiniowane w NFRD (spółki notowane zatrudniające ponad 500 pracowników), które muszą opublikować swój pierwszy raport zgodny z dyrektywą CSRD w 2025 r. Z kolei od 2026 r. każde duże przedsiębiorstwo (również nienotowane) będzie podlegać raportowaniu, a w 2027 r. obowiązek ten zostanie rozszerzony na notowane małe i średnie przedsiębiorstwa.
Zgodnie z wymaganiami, które nakłada dyrektywa CSRD, duże przedsiębiorstwa objęte dyrektywą NFRD (notowane spółki z co najmniej 500 pracownikami) muszą już teraz rozpocząć przygotowania do identyfikacji istotnych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju i zdefiniowania procesów niezbędnych do gromadzenia danych. Dopiero po podjęciu tego kroku przedsiębiorstwa będą przygotowane do systematycznego zbierania danych w 2025 r. i ich późniejszego opublikowania rok później.
W pierwszej kolejności należy zacząć od pomiaru aktualnego wpływu organizacji na środowisko poprzez analizę śladu węglowego, a także opracowanie skutecznej strategii działań w kierunku zrównoważonego rozwoju, ustalenie odpowiednich kluczowych wskaźników efektywności oraz systemu monitorowania.
Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej na temat zakresu raportowania zrównoważonego rozwoju, pomiaru wpływu organizacji na klimat oraz transformacji środowiskowej.